Nhóm thực phẩm tăng nguy cơ cục máu đông

Như chúng ta đã biết cục máu đông tồn tại trong hệ thống mạch máu là nguyên nhân gây tai biến và đột quỵ- căn bệnh ám ảnh đa số mọi người

Trong giới hạn bài viết này cùng THUỐC TRỢ GIÁ đi tìm hiểu những loại thực phẩm có nguy cơ gây nên cục máu đông.

Nhóm thực phẩm có guy cơ cao gây cục máu đông

1)  Thực phẩm giàu chất béo bão hòa và trans-fat

Ví dụ: bơ, mỡ động vật, nhiều đồ chiên, bánh nướng công nghiệp

Cơ chế: làm tăng cholesterol xấu (LDL), gây xơ vữa mạch máu, đồng thời nhiều nghiên cứu cho thấy bữa ăn nhiều chất béo bão hòa/trans có thể tăng hoạt tính tiểu cầu

Điều này sẽ làm máu “dính” hơn và dễ tạo cục máu đông.

2)  Thực phẩm siêu chế biến / thịt chế biến sẵn

Bao gồm: xúc xích, giăm bông, thịt hộp, thực phẩm đóng gói

Cơ chế: liên quan tới tăng viêm, tăng huyết áp, rối loạn lipid — các yếu tố tiền đề cho huyết khối và đột quỵ.

Nghiên cứu tổng hợp cho thấy tiêu thụ nhiều thực phẩm siêu chế biến làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch đặc biệt là gây cục máu đông.

3)  Đường tinh luyện & đồ uống có đường

Bao gồm các loại nước ngọt, bánh ngọt

Cơ chế: làm tăng nguy cơ béo phì, kháng insulin và viêm mạn tính — những yếu tố tăng nguy cơ huyết khối.

Một chế độ nhiều đường cũng liên quan tới tăng triglyceride và xơ vữa.

4)  Thực phẩm nhiều muối

Các loại thực phẩm chứa nhiều muốn gián tiếp làm tăng huyết áp

Cơ chế: muối không trực tiếp “tạo cục” nhưng làm tăng huyết áp — là một yếu tố quan trọng làm tổn thương thành mạch và tạo điều kiện cho huyết khối.

Hạn chế muối giúp giảm nguy cơ đột quỵ/thiếu máu cục bộ.

5)  Ăn quá ít chất chống viêm / ít rau quả và dầu thực vật tốt

Cơ chế: thiếu các chất chống oxy hóa, ít omega-3 khiến trạng thái viêm tăng và tiểu cầu dễ hoạt hoá hơn.

Chế độ Địa Trung Hải (nhiều rau quả, cá, dầu olive) giảm nguy cơ tim mạch và huyết khối.

6)  Thực phẩm giàu vitamin K

Cơ chế/ý nghĩa lâm sàng: vitamin K không “tạo cục” trực tiếp ở người bình thường, nhưng làm giảm hiệu quả warfarin (thuốc chống đông).

Nếu một bệnh nhân đang dùng warfarin ăn lượng lớn vitamin K đột ngột (ví dụ nhiều rau lá xanh), INR có thể giảm và nguy cơ tạo cục máu đông tăng.

Vì vậy người dùng warfarin cần giữ lượng vitamin K ổn định chứ không phải tránh hoàn toàn.

Ví dụ thực phẩm nhiều vitamin K: rau xanh đậm (spinach, kale, broccoli), gan, lòng đỏ trứng.

Những đối tượng có nguy cơ cao bị cục máu đông

Người đang dùng thuốc chống đông (ví dụ thuốc xarelto): cần thảo luận với bác sĩ/điều dưỡng về chế độ ăn — giữ lượng vitamin K đều hàng ngày và báo mọi thay đổi lớn.

Người có tiền sử huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT) hoặc thuyên tắc phổi, rung nhĩ, van tim cơ học, hoặc hội chứng tăng đông bẩm sinh.

Người có tăng huyết áp nặng, đái tháo đường, mỡ máu cao, hút thuốc, thừa cân — vì chế độ ăn kém sẽ gia tăng nguy cơ.

Lời khuyên thực tế ngăn ngừa cục máu đông

Giảm thực phẩm chiên nhiều, đồ ăn nhanh, bánh nướng công nghiệp, thực phẩm đóng gói, thịt chế biến.

Hạn chế đường tinh luyện và nước ngọt.

Thay chất béo bão hòa bằng chất béo không bão hòa: ăn cá béo (cá hồi, cá thu), hạt, dầu olive, quả bơ. (Omega-3 có tác dụng làm giảm độ dính tiểu cầu).

Ăn nhiều rau quả, ngũ cốc nguyên cám để giảm viêm và bảo vệ mạch máu.

Nếu bạn dùng thuốc chống huyết khối: duy trì lượng vitamin K ổn định mỗi ngày; không thay đổi đột ngột thói quen ăn rau xanh mà không thông báo bác sĩ.

Điều phối với xét nghiệm INR định kỳ.

Uống đủ nước và vận động đều đặn — tụt dòng chảy/td giảm vận động (ví dụ ngồi lâu khi đi xa) cũng làm tăng nguy cơ huyết khối tĩnh mạch.

Ghi chú khoa học ngắn

Rất nhiều bằng chứng cho thấy mẫu ăn tổng thể (pattern) quan trọng hơn món đơn lẻ. Ví dụ, ăn theo kiểu Mediterranean giảm nguy cơ tim mạch và huyết khối so với chế độ giàu thực phẩm siêu chế biến và chất béo bão hòa

Nguồn tham khảo: https://www.heart.org